Strona główna

2. Teoria frustracji – jeżeli zablokowana zostanie realizacja potrzeby (coś bardzo chcemy osiągnąć, a to zostanie zablokowane) wówczas reagujemy agresywnie.

Tworzy się mechanizm powstania agresji, która się różnie przejawia. U niektórych osób może być zepchnięta do podświadomości i przy zadziałaniu jakiegoś bodźca może wybuchnąć (dlatego dzieci się różnie zachowują – czasami mówimy, że nieadekwatnie do sytuacji). W pracy z dzieckiem przejawiającym zachowania agresywne obserwujemy, jakie potrzeby zostały zablokowane i czy jesteśmy w stanie je zaspokoić – np. potrzeba przynależności – możemy stać się dla dziecka osobą ważną, musimy się jednak zastanowić na ile możemy zaspokoić potrzebę dziecka, żeby go później nie zranić (np. rodziny zaprzyjaźnione, akcja zabierania dzieci na święta) i żeby potrzeba znowu się nie zablokowała.

Jak pomóc dziecku z zaburzeniami emocjonalnymi?

- zauważać w dziecku inne dobre strony

- organizować zajęcia, w których dziecko może się wykazać i uzyskać uznanie (szukajmy momentu, kiedy jest dziecko za co pochwalić)

- przy reagowaniu na sytuacje agresywne nie można dziecka poniżać przy innych (szczególnie ważne jest to w okresie dojrzewania, kiedy tworzy się tożsamość jednostki i młodzież jest na to szczególnie uczulona)

- mówimy o konkretnym złym zachowaniu, a nie o osobie jako całości

- zauważamy momenty dobrego zachowania dziecka (dziecko, które źle się zachowuje zauważa, że zwraca na siebie uwagę tylko wtedy, gdy się źle zachowuje, to samo coraz bardziej się nakręca w tym kierunku)

- dobrą metodą zastępczego zaspokojenia potrzeb jest wolontariat

3. modelowanie społeczne – media, gry komputerowe, patologia rodzinna.

Dziecko tak się zachowuje, jakie zachowania obserwuje w najbliższym otoczeniu.

Mechaniczne czynniki powstawania agresji:

- uszkodzenie mózgu (padaczka skroniowa), (wybuchy psychoafektywne, agresja werbalna)

- rozszerzenie działalności testosteronu, mężczyźni realizują się w zawodach i dyscyplinach sportu, jeżeli w ten sposób nie obniżą działania tego hormonu, wówczas przejawiają działania agresywne

- drażnienie ciała migdałowatego

Trudna jest diagnoza czynników mechanicznych i ciężka jest praca z takimi dziećmi.

4. zmęczenie, odczuwanie bólu, przeludnienie.

W reakcji na zachowania agresywne musimy pamiętać, że kara nie może spowodować poczucia odwetu (kara fizyczna zawsze to powoduje), tylko poczucie winy. Karać nie powinna osoba będąca w konflikcie. Należy posłużyć się osobą, która jest w dobrym kontakcie z osobą agresywną, jest dla niego osobą znaczącą – w tej sytuacji poczucie winy. Kara powinna być natychmiastowa i adekwatna do winy.

Bardzo dobre dla dzieci agresywnych są prace manualne, plastyczne – ważna jest tutaj duża swoboda dzieci w wyborze techniki, tematyki i tempa pracy, dyrektywne formy oddziaływania na wychowanka przynoszą małe efekty.

Co zrobić, żeby złość nie przeradzała się w agresję?

- należy powiedzieć wprost to, co się czuje, żeby uczucia nie zalegały, jeżeli spotka nas jakaś przykrość

- możemy powiedzieć o sytuacji drażliwej zaufanej osobie (wygadać się). Osoba zaufana powinna spokojnie nas wysłuchać, nie komentować (opowiadając komuś drażliwą sytuację, wyjaśniamy ją również sobie)

- powiedzenie „przepraszam” osobie, której wyrządziło się krzywdę powoduje obniżenie reakcji agresywnych

- uczucie empatii – jesteśmy wstanie współodczuwać to, co odczuwa dana osoba od której doznaliśmy krzywdy

Zastępowanie agresji – trening pokazujący, że można zachować się inaczej (jedna z form pracy z dziećmi agresywnymi)

- „głośne myślenie” – zajęcia z dziećmi nt. jak można zachować się inaczej, nieagresywnie w danej sytuacji

- włączenie grupy rówieśniczej, żeby modelować zachowania – zachęcać dzieci do brania udziału w różnych kołach zainteresowań, w których obowiązują pewne normy zachowań. Chęć bycia w tej grupie powoduje zmianę zachowania agresywnego.

- Programy uczące zachowań prospołecznych (negocjacje, mediacje, arbitraż)

Żeby osiągnąć sukces należy stosować wiele metod oddziaływania na wychowanka, w każdej sytuacji musimy zachować spokój i nie możemy wywierać presji czasowej.

Bardzo ważne jest zrozumienie dziecka i przyczyn jego zachowania negatywnego, (jakie potrzeby zostały zablokowane) należy dać mu wsparcie i pomoc. Dzieci agresywne powinny nauczyć się chodzić i zwracać w różnych sytuacjach do osób znaczących.

Kontakt terapeutyczny z dzieckiem.

Portret psychologiczny dziecka.

Aby pomóc dziecku agresywnemu należy zbudować jego portret psychologiczny, który przejawia się w następujących zachowaniach:

- poczucie niższej wartości

- postawa bierna

- krótko koncentrują uwagę

- z trudem nawiązują kontakt

- zaburzony system wartości

- przejawiają zachowania agresywne

Choroby występujące u dzieci z zaburzeniami w zachowaniu.

Musimy wiedzieć jakie choroby występują u tych dzieci:

- choroby tarczycy

- zespół odrzucenia

- zaburzenia układu oddechowego

- padaczka

- zaburzenia koordynacji

- choroba sieroca

- porażenia mózgowe

- mikrouszkodzenia

- upośledzenie umysłowe

- nerwice

Środowiska, z jakich pochodzą dzieci z zaburzeniami w zachowaniu.

z jakiego środowiska pochodzą ?

- bezrobocie

- alkoholizm

- niezaradność życiowa

- konflikt z prawem

- choroba przewlekła (psychiczna)

- rodzina niepełna, wielodzietna

- dysfunkcja w rodzinie

- rodziny rekonstruowane

- rodziny wielopokoleniowe z zaburzeniami więzi

- ubóstwo w rodzinach

Różne teorie pomagania dzieciom z zaburzeniami w zachowaniu.

Istnieją różne teorie pomagania m.in.:

- teoria doboru naturalnego:

Człowiek w drodze przystosowania się do świata ma zdolność pomagania, przez co dłużej, bezpieczniej żyje, jego byt jest bardziej bezpieczny, lepszy

- teoria zysków i strat

	Straty	zyski
Pomogę
nie pomogę

Jeżeli straty przewyższają zyski to nie podejmujemy decyzji o pomaganiu i odwrotnie.

- teoria altruizmu = empatii – człowiek jest altruistą poprzez empatię. Są to czynniki związane ze sobą.

Empatia.

Co składa się na empatię:

- własne doświadczenie

- wiedza

- cechy osobowościowe

- emocje, uczucia

- wychowanie, uwrażliwienia nas na drugiego człowieka

Empatia ma bardzo duże znaczenie w pracy z dzieckiem, w jego zrozumieniu i pomaganiu mu. Trzeba polubić dzieci, żeby zacząć im pomagać, a pomoc danemu dziecku była skuteczna.

Przemoc seksualna.

Ofiarą przemocy seksualnej pada około 10% dziewcząt i 11% chłopców.

Typy sprawców:

- kokietujący – zna potrzeby dziecka, może je czymś przekupić, dziecko czuje się współwinne

- zahamowany – wycofany, nie umie nawiązać kontaktu z dorosłymi

- sadystyczny – doznaje przyjemności, gdy aktu przemocy seksualnej dokonuje z brutalnością

Objawy sugerujące molestowanie seksualne dziecka:

- nieokreślone dolegliwości somatyczne (bóle brzucha, głowy, wymioty )

- często opuszcza zajęcia szkolne

- nieadekwatna kontrola w domu (kontrole podczas wycieczek, imprez szkolnych)

- przebycie infekcji układu moczowego

- przyznanie się do aktywności płciowej (rozmowy, rysunki)

Przeprowadzając wywiad z takim dzieckiem, tworzymy atmosferę bezpieczeństwa, intymności – słuchamy, nie wypytujemy, zdobywamy zaufanie dziecka, mówimy o winie sprawcy.

Objawy somatyczne:

- zasinienie, obrzęk wokół narządów płciowych

- dyskomfort w czasie chodzenia i siadania

- otarcia naskórka

Zachowania dzieci:

- niska samoocena

- zmiany w sposobie jedzenia, niechęć do pewnych potraw, wymioty

- nieuzasadnione, nowe lęki

- zaburzenia snu, koszmary nocne

- zmiana osobowości – dziecko dotąd spokojne staje się agresywne, wulgarne, dokonuje przemocy na innych dzieciach lub nadmiernie uległe

- niepowodzenia szkolne, brak koncentracji uwagi

- wycofywanie się z kontaktów społecznych, brak kontaktu z rówieśnikami

- poziom wiedzy wyszukany i nieadekwatny do wieku

- narkomania

- próby samobójcze

Warunki sprzyjające przemocy seksualnej:

- osoby są chore, małe dzieci, które nie umieją o tym powiedzieć

- środowiska izolowane, nie ma kontroli społecznej (sąsiadów)

- alkohol

- nadmierne zagęszczenie w domu

Ofiary:

- małe dzieci do 6 – 7 r. ż. – dziewczynki

- chłopcy w okresie dojrzewania są ofiarami pedofilów

- dzieci zaniedbane środowiskowo, dzieci, których matki również były molestowane seksualnie

Sprawcy:

Ludzie wykształceni, młodzi z dobrą pozycją społeczną, cieszący się autorytetem, najczęściej mężczyźni.

Nadużycie seksualne jest karalne – każde zachowanie osoby dorosłej, które prowadzi do seksualnego zaspokojenia kosztem dziecka – ekshibicjonizm wobec dzieci, uwodzenie słowne, mające podniecić, świadome czynienie z dzieci świadków aktów płciowych, zachęcanie do pozowania do zdjęć pornograficznych oraz udziału w filmach pornograficznych.

Opracowała:

mgr Elżbieta WIĘCEK

2002-11-14

Twoja opinia dotycząca problemu...

Góra